Od 1 września można składać wnioski o emeryturę według nowych zasad
Za miesiąc w Polsce wróci „stary” wiek emerytalny. Warunkiem przyznania świadczenia jest wymagany wiek: dla kobiet - 60 lat, a dla mężczyzn - 65 lat. ZUS spodziewa się wkrótce prawdziwego szturmu Polaków.
1 października wejdą w życie przepisy przywracające w Polsce „stary” wiek emerytalny: 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. A od dziś można składać wnioski o przyznanie emerytury zgodnie z nowymi regulacjami. Podpowiadamy, co trzeba zrobić, jakie spełnić warunki, dokumenty przygotować i o czym pamiętać, aby po złożeniu wniosku we właściwym dla siebie oddziale ZUS-u nie mieć kłopotów.
Najważniejsza informacja jest taka, że przepisy ustawy obniżającej wiek emerytalny nie zmieniły sposobu ustalania wysokości emerytury. Ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. emeryturę oblicza się na podstawie danych kwotowych zapisanych na koncie w ZUS-ie. To równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym temu, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę. Podstawę obliczenia nowej emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne - z uwzględnieniem ich waloryzacji - zapisanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego ten miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury; zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwot środków zapisanych na subkoncie.
Jak długo trzeba będzie czekać na decyzję emerytalną, gdy wszyscy uprawnieni Polacy, a są ich tysiące, złożą wnioski o emeryturę we wrześniu i październiku? ZUS wydaje decyzje w sprawie emerytury na wniosek ubezpieczonego zgłoszony po raz pierwszy - w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji (art. 118 ustawy emerytalnej).
Ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji jest np. dzień osiągnięcia wieku emerytalnego, wpłynięcie do Zakładu wniosku o przyznanie emerytury, zakończenie postępowania wyjaśniającego z ubezpieczonym lub płatnikiem składek. W przypadku osób, które złożą wniosek o emeryturę przed 1 października 2017 r. i przed tą datą spełnią warunki do przyznania tej emerytury, datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności, od której będzie liczony wspomniany 30-dniowy termin na wydanie decyzji, będzie data wejścia w życie ustawy obniżającej wiek emerytalny, czyli 1 października 2017 r.
Co powinna wiedzieć osoba ubiegająca się o emeryturę w obniżonym wieku, wracającym 1 października 2017 r.
Rozmowa z Aldoną Węgrzynowicz, regionalnym rzecznikiem ZUS-u woj. śląskiego
Kiedy i jak należy złożyć wniosek o przyznanie emerytury już zgodnie z nowymi przepisami?
Wniosek o emeryturę można złożyć najwcześniej na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia. Obniżony wiek emerytalny zacznie obowiązywać od 1 października 2017 roku. Zatem osoby, które spełnią warunek: osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego z dniem wejścia w życie ustawy obniżającej wiek emerytalny (czyli 1 X 2017 r.), mogą złożyć swój wniosek o emeryturę najwcześniej 1 września 2017 r. Wnioski, które byłyby zgłoszone przed tą datą, zostaną rozpatrzone z decyzją odmowną.
Czy przyznanie emerytury w obniżonym wieku emerytalnym uzależnione jest od udowodnienia określonego stażu?
Uzyskanie nowej emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w obniżonym wieku emerytalnym nie jest uzależnione od posiadania określonego stażu ubezpieczeniowego.
Jakie dokumenty trzeba złożyć?
W celu ustalenia prawa do emerytury według nowych zasad, ubezpieczony, który ma ustalony kapitał początkowy, do wniosku o emeryturę nie musi dołączać żadnych innych dokumentów. Natomiast w celu podjęcia wypłaty emerytury, osoba, która jest pracownikiem, musi przedłożyć świadectwo pracy lub zaświadczenie pracodawcy potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy.
Czy po złożeniu wniosku o emeryturę będzie można jeszcze dołączyć brakujące dokumenty - także te do naliczenia lub przeliczenia kapitału początkowego?
Wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego ubezpieczony może złożyć w dowolnym terminie, również po uprawomocnieniu się decyzji o przyznaniu emerytury. Jeżeli jednak ubezpieczony przedłoży brakujące dokumenty przed uprawomocnieniem się decyzji przyznającej emeryturę, nowa wysokość świadczenia zostanie ustalona od daty przyznania prawa do emerytury. W sytuacji, gdy wniosek o przeliczenie kapitału początkowego oraz emerytury zostanie złożony po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej świadczenie, emerytura w nowej wysokości będzie wypłacana nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono wniosek w tej sprawie.
Czy wymagany jest staż pracy do przyznania emerytury w wieku określonym w usta-wie obniżającej wiek emerytalny?
Warunkiem nabycia prawa do emerytury według nowych zasad jest ukończenie powszechnego wieku emerytalnego - 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn - i zapisanie na koncie w ZUS-ie jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia emerytalnego. Staż pracy nie ma wpływu na ustalenie prawa do emerytury, ale może mieć wpływ na jej wysokość, szczególnie wtedy, gdy wyliczone świadczenie jest niższe od najniższej emerytury. Wtedy, aby je podwyższyć do tej gwarantowanej kwoty, konieczne jest udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, który od 1 października 2017 roku będzie wynosił 20 lat - dla kobiet i 25 lat - dla mężczyzn.
Czy - w momencie nabycia prawa do emerytury - należy rozwiązać umowę o pracę, czy też nadal można pracować?
Osoba, która nie rozwiąże stosunku pracy, nie będzie miała prawa do wypłaty emerytury. Podjęcie wypłaty emerytury następuje bowiem po przedłożeniu przez emeryta wniosku w tej sprawie wraz z dokumentem potwierdzającym rozwiązanie stosunku pracy (świadectwo pracy lub zaświadczenie pracodawcy). Powyższe ograniczenie nie dotyczy emerytur przyznanych z urzędu - wypłata tych świadczeń przysługuje niezależnie od tego, czy został rozwiązany dotychczasowy stosunek pracy.
Kiedy należy rozwiązać umowę o pracę, aby przejść na emeryturę?
Ubezpieczeni mogą nabyć prawo do emerytury po osiągnięciu wymaganego wieku emerytalnego. Rozwiązanie stosunku pracy nie jest zatem warunkiem nabycia uprawnień do emerytury z FUS, natomiast jest warunkiem podjęcia wypłaty świadczenia. Decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy musi podjąć sam zainteresowany, w zależności od planowanego terminu przejścia na emeryturę. Mówiąc wprost, to osoba osiągająca wiek emerytalny podejmuje decyzję, czy istotnie przechodzi od razu na emeryturę, czy też pracuje nadal, bo skalkulowała, że każdy kolejny przepracowany rok, a nawet miesiące, będą miały wpływ na wysokość emerytury.
A co z wcześniejszymi emeryturami, których wypłata jest zmniejszona lub zawieszona w związku z osiąganiem przychodu?
Wobec osoby uprawnionej do emerytury wcześniejszej, która osiągnęła wiek 60/65 lat przed 1 października 2017 r. i pobiera tę emeryturę w zmniejszonej wysokości - w wyniku osiągania przychodu przekraczającego 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a niższego niż 130 proc. tego wynagrodzenia - od 1 października 2017 r. zostanie z urzędu podjęta decyzja o wypłacie emerytury w pełnej wysokości. W przypadku osiągnięcia tego wieku po 30 września 2017 r., wypłata emerytury zostanie podjęta od miesiąca ukończenia tego wieku.